Co to jest badanie urodynamiczne?

Badanie urodynamiczne (nazywane potocznie urodynamiką) służy do czynnościowej oceny dolnego odcinka dróg moczowych (mięśnia wypieracza pęcherza moczowego, szyi pęcherza, zwieracza zewnętrznego cewki moczowej, które odpowiadają za utrzymanie moczu i właściwe opróżnienie pęcherza podczas mikcji) w fazie gromadzenia moczu i opróżniania pęcherza moczowego. Może być wykonywane u chorych w każdym wieku, nawet wielokrotnie, także u dzieci i kobiet ciężarnych. 

 

Jest ono wykonywane u chorych z:

• nietrzymaniem moczu,
• trudnościami w opróżnianiu pęcherza,
• częstomoczem,
• parciami naglącymi.

Badanie trwa zwykle do 60 minut, składa się ono z poszczególnych etapów. W jego takcie mierzy się ilość i czas oddawanego moczu, ciśnienie wewnątrz pęcherza i odbytnicy oraz napięcie mięśni zwieraczy. W czasie badania należy zgłaszać wszelkie nagłe dolegliwości (np. ból). Niekiedy lekarz po badaniu może zalecić przyjmowanie leków w celu profilaktyki infekcji dróg moczowych.

Aparat do wykonywania badania urodynamicznego jest podłączony do komputera, w którym za pomocą specjalistycznego programu dokonywana jest analiza danych, przedstawiana w formie wykresu i danych liczbowych. Badanie urodynamiczne może być wykonywane przez lekarzy lub pielęgniarki pod nadzorem lekarskim. Interpretacją wykresów i danych liczbowych zajmuje się odpowiednio wyszkolony lekarz.

Aby uzyskać prawidłowy wynik należy wykonać je w odpowiedni sposób, aby stworzyć warunki zbliżone do fizjologicznych i wyeliminować wszelkie możliwe artefakty (czyli zakłócenia widoczne na wykresach, zmieniające dane liczbowe). Nie jest to łatwe. Potrzebna jest do tego dobra aparatura, ale przede wszystkim bardzo doświadczony personel. Nawet najlepszy aparat nie jest w stanie zastąpić doświadczenia personelu. Wykonywanie tego badania przez osoby o małym doświadczeniu niestety nierzadko powoduje uzyskiwanie nieprawdziwego wyniku.

Badanie urodynamiczne w codziennej praktyce klinicznej powinno odtworzyć objawy nietrzymania moczu za pomocą mierzalnych metod, aby określić przyczyny ich występowania. Wywołanie określonych zaburzeń pozwala na postawienie rozpoznania, ułatwia wybór sposobu leczenia oraz poprawia jego efekty.

Diagnostyka urodynamiczna pozwala na obiektywnie, graficzne zobrazowanie dolegliwości dolnego odcinka dróg moczowych poprzez różnego rodzaju jakościowe i ilościowe parametry. Jest jednym z elementów diagnostyki stosowanym do wykrywania zaburzeń w utrzymaniu moczu. Badanie pozwala na uzyskanie powtarzalnych wyników kwalifikujących chorypch do wyboru optymalnego sposobu leczenia, dzięki któremu można osiągnąć najlepszy możliwy efekt terapeutyczny. Wynik badania wydawany jest w formie opisu, niekiedy z dołączonymi wydrukami pomiarów ciśnień i zapisów elektromiograficznych.

Rycina. Aparat do badania urodynamicznego.

 

 

Kto wykonuje badanie urodynamiczne?

Badanie urodynamiczne może być wykonywane przez lekarzy lub pielęgniarki pod nadzorem lekarskim. W naszym gabinecie badanie urodynamiczne wykonywane jest wyłącznie przez lekarza. Wykonuje je dr Edyta Wlaźlak - specjalista z ponad 10 letnią praktyką w obsłudze sprzętu do badań urodynamicznych, odbyła liczne szkolenia zagraniczne w najbardziej znanych ośrodkach uroginekologicznych na świecie i od lat prowadzi w Polsce szkolenia dla personelu medycznego w zakresie diagnostyki uroginekologicznej. Badanie jest przeprowadzane w miłej i bezstresowej atmosferze. Po wykonaniu badania i przeanalizowaniu go przez lekarzy specjalistów wydany wynik, zawiera on wnioski dotyczące dalszego postępowania terapeutycznego.

 

Jakich informacji dostarcza badanie urodynamiczne?

Podczas wykonywania badania powinno uzyskać wystąpienie zaburzeń, które na co dzień wywołują dolegliwości, w celu uzyskania ich patofizjologicznego wytłumaczenia.

Urodynamiczna ocena jest wskazana po to, by:

wskazać przyczyny nietrzymania moczu i określić ich kliniczne znaczenie w danym przypadku,pomóc w przewidywaniu efektów planowanego leczenia wraz z możliwością określenia prawdopodobieństwa wystąpienia określonych powikłań,ułatwia dobór najbardziej optymalnego rodzaju leczenia,poznać przyczyny niepowodzeń terapii,obiektywnie potwierdzić efekty leczenia,powinno pozwolić na rozdzielenie przypadków prostych, niepowikłanych od powikłanych, złożonych objawów uroginekologicznych oraz pozwolić na określenie czynników komplikujących, współwystępujących z chorobą podstawową.

Jest ono szczególnie ważne:

po nieudanych operacjach,w przypadku kłopotów z mikcją,z podejrzeniem obstrukcji,ze słabymi skurczami wypieracza,ze zmniejszoną pojemnością pęcherza,u chorych bez dodatniego testu kaszlowegou chorych z nietrzymaniem moczu z parć naglących (nnm) lub mieszanym nietrzymaniem moczu (wnm/nnm),z nasilonymi postaciami nietrzymania moczu (nm).

Badanie urodynamiczne pozwala na:

kompleksową diagnostykę czynnościową pęcherza i cewki moczowej w fazie jego napełniania i opróżniania, u pacjentek z nietrzymaniem moczu i wypadaniem macicy oraz pochwy pozwala na wykrycie ukrytego wysiłkowego nietrzymania moczu, maskowanego pęcherza nadreaktywnego lub nietrzymania moczu z przepełnienia.

Jest ono szczególnie przydatna zwłaszcza w połączeniu z nieinwazyjną diagnostyką obrazową - usg miednicy mniejszej (ang. pelvic floor sonography). Stosowane jest do określenia przyczyn nieprawidłowości, jakie występują w zakresie cewki moczowej i pęcherza moczowego. Służy do ustalenia pojemności pęcherza moczowego oraz subiektywnego odczuwania jego wypełnienia. W badaniu urodynamicznym można określić sprawność mięśni biorących udział w opróżnianiu pęcherza moczowego, ale także prawidłowość koordynacji pomiędzy wypieraczem pęcherza a zwieraczem cewki moczowej.

Wykonywane jest w przypadkach braku poprawy w trakcie leczenie zachowawczego lub niepowodzeń po operacji czy też przed planowanym zabiegiem. Badanie to wykonuje się m. in. w celu bardziej optymalnego doboru rodzaju zabiegu przed operacjami leczącymi nietrzymanie moczu oraz wypadanie macicy i pochwy. Diagnostykę ukrytego nietrzymania moczu wykonuje się bez repozycji a następnie z repozycją przedniej ściany pochwy u kobiet z obniżeniem w obrpębie kompartmentu przedniego w celu wyprostowania zagięcia cewki moczowej, aby porównać występowanie nieprawidłowych objawów lub powstanie nowych.

Rozpoznanie ukrytego nietrzymania moczu pozwala na poinformowanie pacjentki o zwiększonym prawdopodobieństwie występowania nm po skutecznej operacji naprawczej, ewentualnie na równoczesne zastosowanie operacji leczącej nm i zaburzenia statyki. U niektórych chorych sytuacja jest na tyle skomplikowana, że wymaga bardziej złożonej, kompleksowej diagnostyki. Niestety badanie urodynamiczne, jak zresztą każdy rodzaj diagnostyki w dniu dzisiejszym, ma swoje niedoskonałości, pomimo wykonywania go przy użyciu najnowocześniejszej aparatury, dlatego istotne znaczenie ma doświadczenie i kwalifikacje personelu.

Uzyskanie wiarygodnego wyniku jest możliwe po wyselekcjonowaniu i wyeliminowaniu wszelkich możliwych artefaktów (zafałszowań) i po odtworzeniu warunków, w których u pacjentki występują dolegliwości. Nie jest to łatwe. Potrzebna jest do tego nie tylko dobra aparatura medyczna, ale przede wszystkim bardzo doświadczony, wyszkolony personel. Wykonywanie badania urodynamicznego przez osoby o małym doświadczeniu, niestety, nierzadko powoduje uzyskiwanie nieprawdziwego wyniku. Pomimo uzyskaniu wielu istotnych, obiektywnych informacji w badaniu urodynamicznym diagnoza i leczenie nietrzymania moczu powinno być oparte przede wszystkim na klinicznym doświadczeniu, a nie tylko na urodynamicznych parametrach.

 

Z jakich etapów składa się badanie urodynamiczne?

Etapy badania urodynamicznego:

• przepływ cewkowy (uroflometria) z oceną zalegania moczu po mikcji,
• cystometria,
• profilometria.

Nie u wszystkich chorych badanie urodynamiczne będzie wyglądało tak samo. Dobór poszczególnych elementów diagnostycznych przeprowadza się w wyniku wcześniej zebranego wywiadu, wykonania badania klinicznego, usg uroginekologicznego itd.

 

1. Uroflowmetria (przepływ cewkowy).

Badanie polega ocenie fazy gromadzenia moczu poprzez oddanie go przez osobę badaną do specjalnego urządzenia nazywanego uroflowmetrem (przypominającego w budowie sedes). Trwające około 10 minut badanie jest nieinwazyjne i całkowicie bezbolesne. Wykonywane jest w momencie zgłaszania silnej potrzeby oddania moczu. W przepływomierzu (uroflowmetrze) analizowane są m. in.: tempo maksymalnego przepływu strumienia moczu, czas jego narastania, objętość moczu, a następnie zarys krzywej mikcji. Badanie przepływu cewkowego ocenia szybkość oddawania moczu, ilość moczu oddawaną w ciągu sekundy oraz całkowitą objętość mikcji. Określa również, czy mocz przepływa przez cewkę ze zwiększonym oporem, czy czas wypływu moczu jest wydłużony z powodu np. zwężenia cewki lub słabszej czynności pęcherza. Uroflometria wykorzystywana jest do oceny zaburzeń oddawania moczu, a w szczególności zwężeń i przeszkód w odpływie moczu w obrębie cewki moczowej oraz osłabienia mięśnia wypieracza pęcherza. Ma znaczenie w określeniu istnienia przeszkody w odpływie moczu (zwłaszcza czynnościowej, ponieważ w celu wykrycia przeszkód anatomicznych coraz większe znaczenie mają badania obrazowe np. usg uroginekologiczne). Należy pamiętać, że sama uroflowmetria nie jest przydatna do oceny objawów wysiłkowego nietrzymania moczu (wnm), a jedynie umożliwia wykrycie przeszkody podpęcherzowej i nawet w tym zakresie powtarzalność badania jest niska. Pamiętać jednak należy. że przepływ cewkowy zależy od ciśnienia śródpęcherzowego i oporu cewkowego, w związku z tym prawidłowe tempo przepływu nie wyklucza istnienia przeszkody podpęcherzowej w odpływie moczu. Nie w każdym przypadku można określić w sposób jednoznaczny, czy z powodu długo trwającej przeszkody podpęcherzowej doszło do utraty kurczliwości wypieracza w konsekwencji dużego zalegania moczu po mikcji, czy też z powodu utraty kurczliwości wypieracza nie opróżnia się pęcherz.

Uroflowmetria może być końcowym etapem cystometrii z jednoczesnym pomiarem ciśnień w pęcherzu (tzw. cystometria mikcyjna). Służy do określenia stopnia przeszkody podpęcherzowej, co ma większe znaczenie w badaniu u mężczyzn w przypadku przerostu prostaty.

 

Po oddaniu moczu istotny jest pomiar zalegania moczu po mikcji (za pomocą usg lub cewnikiem), co w połączeniu z wywiadem i wynikami badań dodatkowych pozwala w niektórych sytuacjach na odstąpienie od wykonania pełnego badania urodynamicznego.

 

2. Cystometria.

Następnie pacjent przyjmuje pozycję siedzącą lub leżącą z lekko rozchylonymi nogami (zwykle na fotelu urologiczno-ginekologicznym). Pacjent jest rozebrany do połowy (dolna połowa ciała). Badanie cystometryczne polega na pomiarze ciśnienia wewnątrz pęcherza moczowego (ciśnienia sródpęcherzowego) w fazie gromadzenia moczu. Służy do oceny czynności i pojemności pęcherza moczowego. Nie powinno być ono bolesne. Sam moment wprowadzania cewników może powodować uczucie dyskomfortu, które stopniowo mija. Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Poprzedzone jest wprowadzeniem do cewki moczowej cienkiego, specjalnego cewnika (np. cewnik z elektronicznym odczytem – tzw. micro-tip), za pomocą którego pęcherz wypełniany jest powoli solą fizjologiczną poprzez specjalną pompę o ustalonym przepływie. Drugi cewnik założony do odbytnicy odczytuje ciśnienie w jamie brzusznej, aby wszystkie artefakty związane z napinaniem mięśni tłoczni brzusznej były eliminowane. Ciśnienie panujące w jampie brzusznej odczytywane jest przy użyciu specjalnego cewnika wprowadzonego do odbytnicy lub pochwy u kobiet oraz doodbytniczo u mężczyzn. Osoba badana proszona jest o informowanie, kiedy odczuwa po raz pierwszy parcie na pęcherz, następnie informuje o stopniowo narastającym uczuciu parcia. W czasie całego badania prowadzi się rejestrację ciśnień, czasem wraz z zapisem elektromiograficznym.

W czasie cystometrii określa się czucie w pęcherzu, pojemność i podatność jego ścian, występowanie niestabilności cewki. Obserwuje się, czy dochodzi do spontanicznych lub wywołanych, niekontrolowanych skurczów mięśnia wypieracza pęcherza moczowego, a jeśli występuje wyciek moczu, to przy jakich ciśnieniach pęcherzowych. Badanie pozwala z dużym prawdopodobieństwem rozpoznać lub wykluczyć występowanie nietrzymania moczu z parć naglących, wysiłkowego nietrzymania moczu oraz zbyt małej pobudliwości wypieracza. W trakcie badania cystometrycznego wykonuje się LPP (leak point pressure). Jest to pomiar ciśnienia brzusznego, koniecznego do wypływu moczu na przykład podczas próby Valsalvy - VLPP (Valsalva leak point pressure). Dostarcza informacji o względnej sile lub słabości cewkowego mechanizmu zwieraczowego, czyli jest przydatne do rozpoznawania wysiłkowego nietrzymania moczu i różnicowania mechanizmu powstawania tej dolegliwości. U pacjentek z zaburzeniami statyki ukryte wnm ocenia się za pompocą VLPP i/lub profilometrii w czasie kaszlu - pojawienie się urodynamicznych cech wnm, których nie było przed repozycją. Repozycję można wykonać za pomocą niezbyt dużego pessara kostkowego, który nie wpływa na odczyty z pęcherza i cewki moczowej (Wlaźlak E., G. Surkont, J. Suzin Uroginekologia w codziennej praktyce. Nowoczesna pessaroterapia. Estrogeny dopochwowe. www.pessary.info.pl).

Badanie elektromiograficzne (EMG) może być wykonywane razem z cystometrią jako ocenę koordynacji relaksacji. Czynność mięśni zwieraczy jest określana dzięki powierzchniowym elektrodom znajdującym się w okolicy krocza i odbytnicy (wyglądającym podobnie jak przy badaniu EKG). Jest szczególnie przydatne w diagnostyce trudności z oddawaniem moczu, spowodowanych dyssynergią wypieracza i zwieracza wewnętrznego cewki moczowej. W schorzeniu tym dochodzi do jednoczesnego skurczu obu mięśni, co uniemożliwia efektywną mikcję.

W trakcie cystometrii po osiągnięciu określonej pojemności można wykonać profilometrię. Po osiągnięciu maksymalnej pojemności pęcherza cewniki są usuwane, po czym może zostać powtórzona uroflowmetria lub wykonane inne badanie diagnostyczne – jak np. usg uroginekologiczne. Czas badania - od 45 do 60 minut. Po zakończeniu pomiarów kolejno usuwa założone uprzednio cewniki i elektrody.

 

3. Profilometria

Ta część badania jest również niebolesna i polega na powolnym wysuwaniu się specjalnego cewnika, odczytującego ciśnienie w cewce moczowej. Profilometria cewkowa pozwala na jednoczesny pomiar ciśnienia cewkowego (wzdłuż całego jej przebiegu) oraz ciśnienia sródpęcherzowego. W profilometrii spoczynkowej i wysiłkowej (podczas kaszlu) określa się ciśnienia zamknięcia w cewce i długość czynnościową cewki. Różnicę między ciśnieniami stanowi maksymalne ciśnienie zamykające cewkę. Pomiaru ciśnienia zamykającego cewkę dokonuje się w czasie spoczynku (maksymalne ciśnienie zamykające cewkę bez parcia) i podczas działania tłoczni brzusznej, wywołanej kaszlem (maksymalne ciśnienie zamykające cewkę podczas parcia). Istnieją różnice w interpretacji wartości tych ciśnień. Niektórzy podają minimalną prawidłową wartość jako 65 cm słupa wody (według innych MUCP: > 20-25 cmH2O), inni specjaliści posługują się wzorem: 100 minus wiek pacjentki. Spoczynkowa profilometria cewkowa jest przydatnap do wykrywania przypadków “cewki niskociśnieniowej”. Profilometria w czasie kaszlu (ang. stress test) służy do potwierdzenia lub wykluczenia wysiłkowego nietrzymania moczu (wnm). Profilometria może pomóc w prognozowaniu efektów leczenia wnm. Niektórzy specjaliści oceniają też stopień zaawansowania choroby.

 

Czy można za pomocą badania urodynamicznego określić przyczyny nietrzymania moczu (nm)?

Potwierdzone urodynamicznie nm może być wynikiem:

• niestabilności wypieracza pęcherza moczowego (pojawianie się nietrzymania moczu z parć naglących lub pęcherza nadreaktywnego suchego - jako przyczyna pęcherzowa nm),
• niewydolności zwieracza zewnętrznego cewki moczowej lub nadmiernej ruchomości cewki moczowej (powstawanie wysiłkowego nietrzymania moczu - jako przyczyna cewkowa nm),
• czynnościowej lub anatomicznej podpęcherzowej przeszkody w odpływie moczu (powstawanie nietrzymania moczu z przepełnienia - jako przyczyna podpęcherzowa nm),
• przetoki pęcherzowo- pochwowej lub cewkowo-pochwowej przy sprawnym mechanizmie zwieraczowym,
• uchyłka cewki lub pęcherza,
• niestabilności cewki moczowej.

Praktyczny podział wnm zaproponowany przez Blavais’a, zalecany przez Komitet Standaryzacji ICS, praktyczny w wyborze odpowiedniej metody leczenia wykorzystuje również parametry urodynamiczne:

• typ 2 wnm wg Blaivas - „nadmierna ruchomość szyi pęcherza moczowego”
  • szyja pęcherza w spoczynku jest zamknięta
  • podczas wysiłku szyja pęcherza i cewka proksymalna otwierają się charakterystyczne dla cystourethrocele
  • VLPP: >= 90 cm
  • H2OMUCP: >20-25 cmH2O;
• typ 3 wnm wg Blaivas - „niewydolność zwieracza wewnętrznego cewki moczowej - cewka niskociśnieniowa” (ang. intrinsic sphincter deficiency - ISD)
  • szyja pęcherza i cewka proksymalna w spoczynku są otwarte przy jednoczesnym braku skurczu wypieracza: cewka proksymalna przestała funkcjonować w charakterze zwieracza
  • VLPP: < 60 cmH2O, VLPP 60-90 cm H2O: wymaga indywidualnej analizy – prawdopodobnie ISD współistnieje z nadmierną ruchomością,
  • MUCP: < 20-25 cmH2O
  • informacja dla pacjentki, że szanse wyleczenia po operacji są mniejsze, niż zwykle.

Ze względu na gorsze wyniki leczenia typu 3 w porównaniu do 2, zwłaszcza gdy ruchomość cewki moczowej jest zmniejszona, my w codziennej praktyce stosujemy w tych przypadkach TVT (Gynecare, Johnson&Johnson), ponieważ jest ona najdłużej stosowana, najdokładniej zbadana ze wszystkich taśm podcewkowych - znane są wyniki 11-letnich obserwacji. Czasem nietrzymanie moczu może być spowodowane kilkoma przyczynami. Wszystkich przyczyn nietrzymania moczu w świetle obecnego stanu wiedzy na świecie prawdopodobnie nie udaje się ustalić. Dlatego w zakresie diagnostyki uroginekologicznej coraz większe znaczenie mają badania obrazowe np. usg uroginekologiczne, które jest nieinwazyjne i może określić szereg uszkodzeń anatomicznych. Badanie urodynamiczne służy również do określenia przeciwwskazań do leczenia operacyjnego.

 

Przygotowanie do badania

Badanie nie wymaga szczególnego przygotowania. Warto wcześniej ustalić z lekarzem, czy przyjść z wypełnionym pęcherzem, tak, aby móc oddać mocz w pierwszej fazie badania (nie dotyczy to m.in. pacjentów z pęcherzem neurogennym). Ważne jest, aby nie przepełniać pęcherza. Przepełnienie pęcherza może zafałszować wynik badania urodynamicznego. Dobrze byłoby, aby w przeddzień lub w dniu badania doszło do wypróżnienia, nie jest to jednak warunek absolutnie konieczny i w dniu zabiegu nie należy stosować środków przeczyszczających. Obecność zalegającego w odbytnicy stolca może uniemożliwić prawidłowe pomiary ciśnienia śródbrzusznego. W dzień poprzedzający badanie należy jeść lekkostrawne posiłki i pić płyny niegazowane. Wieczorem, dzień przed badaniem, należy zastosować łagodne środki przeczyszczające , jak np. tabletki, czopek glicerynowy doodbytniczo lub lewatywę (gotowe wlewką z apteki) w celu opróżnienia kiszki stolcowej. W dzień badania rano należy oddać mocz i stpolec, wypić duża ilość płynów i zjeść lekkostrawne śniadanie (nie trzeba być na czczo).

 

Warto zabrać ze sobą dotychczasową dokumentację medyczną (w tym karty wypisowe z dotychczasowych pobytów w szpitalu), informacje o aktualnie przyjmowanych lekach, wyniki dotychczas wykonanych badań (badania urodynamicznego, cystoskopii, usg, zdjęcia rtg). Przed badaniem należy wykluczyć obecność czynnej infekcji układu moczowego, gdyż może ona zafałszować jego wynik. Krwawienie miesiączkowe jest również przeciwskazaniem do wykonania diagnostyki. Chorzy nie powinni stosować leków, które w istotny sposób modyfikują czynność pęcherza.

 

Przed diagnostyką urodynamiczną niektórzy specjaliści zalecają: badanie ogólne moczu oraz posiewu moczu, badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej, a także stężenia kreatyniny w surowicy. U niektórych pacjentów (zwłaszcza u dzieci) istnieje potrzeba wcześniejszego wykonania urografii lub cystoureterografii mikcyjnej w celu wykrycia trwałych zmian układu moczowego.

 

Pomocny w interpretacji badania może być prowadzony przez pacjentki dzienniczek mikcji (najczęściej zaleca się 3 dniowy), w którym określone są:

1. ilość mikcji na dobę oraz ilość moczu na porcję,
2. data i godzina popuszczania moczu,
3. czynności, przy jakich doszło do nieplanowanego wycieku moczu np. podczas podskakiwania, kichania, kaszlu lub innej,
4. pozycja, w której do tego doszło (w pozycji siedzącej, stojącej, leżącej),
5. zapisywanie daty i godziny popuszczania moczu,
6. czynności, przy jakiej doszło do nieplanowanego wycieku moczu (np. podczas podskakiwania, kichania, kaszlu lub innej czynności),
7. pozycji, w której wystąpiło nm (np. w pozycji siedzącej, stojącej, leżącej),
8. popuszczanie moczu podczas snu,
9. oddawanie moczu w nocy,
10. zanotowanie po każdorazowym oddaniu moczu, czy towarzyszyło mu uczucie parcia, czy też nie.

 

Kto kieruje na badanie urodynamiczne?

O potrzebie skierowania na badanie urodynamiczne decyduje lekarz. Najczęściej jest to ginekolog lub urolog, ale może być również lekarz pierwszego kontaktu lub lekarz innej specjalności. Wiele pacjentek sama zgłasza się od razu od lekarza specjalisty zajmującego się diagnostyką urodynamiczną. Z wyników tego badania korzystają urolodzy, ginekolodzy, pediatrzy, chirurdzy i coraz częściej neurolodzy.

 

Wskazania do przeprowadzenia badania urodynamicznego:

Wskazania do diagnostyki urodynamicznej:

trudności w opróżnieniu pęcherza, oddawanie moczu w kilku porcjach, osłabienie strumienia moczu, zatrzymanie oddawania moczu, znaczne zaleganie moczu po mikcji, ocena przeszkody podpęcherzowej,nietrzymanie moczu (nm): wysiłkowe lub mieszane nietrzymania moczu u kobiet (zwłaszcza przed planowanym zabiegiem), pęcherz nadreaktywny (częstomocz dzienny i/lub nocny - nokturia, parcia naglące),nawrotowe zakażenia dróg moczowych,zaburzenia mikcji, takie jak: częstomocz dzienny lub nocny, parcia naglące, oddawanie moczu w kilku porcjach, osłabienie strumienia moczu,uchyłki cewki i pęcherza moczowego, nawracające zakażenia układu moczowegozaburzenia neurologiczne lub pęcherz neurogenny.

 

Możliwe powikłania

Przejściowe uczucie pieczenia i dyskomfortu przy oddawaniu moczu. Infekcja dolnych dróg moczowych. Podrażnienie moczowodu.

Jaka jest rola badania urodynamicznego w codziennej praktyce klinicznej?

Miejsce badania urodynamicznego we współczesnej uroginekologii nie zostało w sposób jednoznaczny określone. Badania różnych autorów, których celem było ustalenie korelacji pomiędzy wartościami parametrów urodynamicznych a obrazem wnm, dostarczają sprzecznych rezultatów. Jednocześnie jest sprawą dyskusyjną, czy wdrożenie leczenia na podstawie analizy klinicznej jest wystarczające.

Badanie urodynamiczne jest jednym z elementów służących do obiektywizacji objawów nietrzymania moczu. Nie zostało jednoznacznie określone, jakie elementy badania powinny być wykonane w danej sytuacji klinicznej, w tym względzie występują istotne różnice pomiędzy urologami, ginekologami i uroginekologami.

Badanie urodynamiczne nie daje odpowiedzi na wszystkie pytania, dlatego należy je traktować jako nie jedyne badanie, ale jedno z elementów procesu diagnostycznego, jak "poszczególne elementy puzzli". Specjaliści podczas 4th International Consultation on Incontinence, które odbyło się w 2008 r. w Paryżu, ponownie zarekomendowali interpretację wyniku badania urodynamicznego w korelacji z objawami, wynikiem badania klinicznego i innych wykonanych badań dodatkowych oraz dzienniczkiem mikcji. Pomimo tych krytycznych uwag wstępnych należy jednocześnie podkreślić, że badanie urodynamiczne obiektywnie pełni istotną rolę w specjalistycznej diagnostyce uroginekologicznej.

Wielu uroginekologów uważa, że badanie urodynamiczne powinno być wykonane zawsze przed leczeniem operacyjnym. Inni natomiast poddają tę opinię w wątpliwość, wskazując na wady badania takie jak: dyskomfort pacjentki, inwazyjność badania, brak dostępności do aparatury, koszt badania, trudności w uzyskaniu dobrej powtarzalności i niefizjologiczne warunki przeprowadzania diagnostyki. Pomimo swoich niedoskonałości, jest najbardziej obiektywnym i wiarygodnym badaniem określającym rodzaj nm i wywołującą go przyczynę. Gdy dotychczas stosowane leczenie zawodzi lub w sytuacjach skomplikowanych badanie urodynamiczne nabiera podstawowego znaczenia.

Kompleksowa analiza wyników badania klinicznego, badań dodatkowych, kwestionariuszy i dzienniczków wypełnianych przez pacjentkę, wpływu choroby na jakość życia stwarza możliwość postawienia właściwej diagnozy i wdrożenia optymalnego sposobu leczenia.