Kto to był Kegel?

Arnold H. Kegel to amerykański lekarz ginekolog żyjący na przełomie IX - XX wieku, który w latach 40-50 XX wieku opracował podstawy naukowe rehabilitacji mięśnia dna miednicy dla kobiet cierpiących na nietrzymanie moczu. Kegel stwierdził, że kobiety trenujące te mięśnie, mogą kontrolować trzymanie moczu. Jednocześnie wykazał również, że takie treningi mogą wpłynąć korzystnie na doznania seksualne.

Na czym polegają Ćwiczenia Kegla?

Ćwiczenia Kegla polegają na odpowiednim kurczeniu mięśni dna miednicy (zwanych czasem mięśniami Kegla), co powoduje ich wzmocnienie. Mięśnie te podtrzymują one narządy jamy brzusznej od dołu i otaczają cewkę moczową, pochwę i odbytnicę. Służą one jako podparcie dla pochwy, a jednocześnie, przyczepiając się do środka ścięgnistego krocza, stanowią jej element stabilizujący. Właściwe anatomiczne położenie mięśni dna miednicy warunkują prawidłowe ułożenie i funkcjonowanie cewki moczowej. Aby uzyskać właściwe, pożądane napięcie mięśni otaczających wejście do pochwy należy ćwiczyć je trzy razy dziennie. Każda z serii powinna zawierać 15 skurczy po około 5-6 sekund, a po każdym z nich następuje rozluźnienie mięśni dna miednicy. Ćwiczenie warto wykonywać przez dłuższy czas. Prof. Kari Bo nie poleca stosowania specjalnych ciężarków lub kulek dopochwowych, według niej stosowanie samych ćwiczeń Kegla jest bardziej efektywne. Ćwiczenia mięśni Kegla nie wymagają dużego nakładu energii, ani czasu. Nikt przecież nie widzi, jeśli się ćwiczy, dlatego wykonywać je można w wielu sytuacjach. Systematyczne ćwiczenia mięśni dna miednicy powinny być nawykiem każdej kobiety.

Czy obecnie te ćwiczenia są polecane przez lekarzy?

Zgodnie ze współczesnymi trendami wielu specjalistów uroginekologów poleca je w leczeniu nietrzymania moczu występującego w trakcie czynności związanych z napinaniem mięśni brzucha (czyli podczas kaszlu, śmiechu czy ćwiczeń fizycznych), przy obniżeniach pochwy i macicy, a także w związku z brakiem satysfakcji z życia seksualnego, spowodowanej osłabieniem mięśni dna miednicy. Ćwiczenia Kegla są polecane przez specjalistów między innymi z Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i Urologicznego oraz przez wiele międzynarodowych towarzystw naukowych np. International Continence Society (ICS), International Urogynecological Association (IUGA) i są zgodne ze stanowiskiem ekspertów IV Międzynarodowego Spotkania dotyczącego nietrzymania Światowej Organizacji Zdrowia WHO (IV International Consultation on Incontinence – ICI), którzy wydali z tego spotkania publikację: Abrams P., Cardozo L., Khoury S., Wein A. Incontinence. Health Publications Ltd. 2009. Wiele nowych publikacji dotyczących ćwiczeń Kegla opisała profesor Kari Bo z Norwegii.

Które mięśnie ćwiczy się tą metodą?

Mięśnie dna miednicy to grupa mięśni zlokalizowana od dołu między kością łonową a ogonową. Do mięśni dna miednicy mniejszej zalicza się:
- przeponę miednicy (stanowiącą najwyżej położoną warstwą mięśniową) składającą się z mięśnia dźwigacza odbytu oraz mięśni guzicznych .
- przeponę moczowo-płciową zbudowaną z mięśnia poprzecznego krocza głębokiego i powierzchownego, zwieracza zewnętrznego cewki moczowej, mięśnia opuszkowo-jamistego i kulszowo-jamistego.

Rycina. Mięśnie dna miednicy.

Dlaczego mięśnie dna miednicy ulegają osłabieniu?

Każdy mięsień, który wykonuje mało pracy, ulega osłabieniu i w rezultacie staje się znacznie mniej efektywny. Dlatego też mięśnie dna miednicy z upływem lat słabną. Proces ten nasilają przebyte ciąże, porody, ciężka praca fizyczna, nieprawidłowy styl życia. Skutkiem osłabienia mięśni dna miednicy są problemy z niewłaściwą postawą, nietrzymanie moczu oraz zaburzenia statyki narządu płciowego (obniżenie czy wypadanie pochwy lub macicy). Problem ten w znacznym stopniu dotyka kobiety w okresie menopauzy, co wiąże się również z miejscowym niedoborem estrogenów.

Jak znaleźć mięśnie dna miednicy i czy są one właściwie napięte lub rozluźnione?

Można tego dokonać udając się w tym celu do specjalisty uroginekologa, który zbada napięcie mięśniowe. Może to wykonać za pomocą badania uroginekologicznego, usg lub specjalistycznej aparatury do byofeedbecku. Kobieta sama może wyczuć zaciśnięcie mięśni wokół palca pod wpływem skurczu i ich rozluźnienie. Może też ocenić, czy potrafi świadomie je zacisnąć. Innym sposobem jest próba zatrzymania strumienia moczu przez kobietę. Ale należy pamiętać, że jest to jedynie sposób, aby wyczuć która grupa mięśni ulega zaciśnięciu. Nie należy ćwiczyć przez dłuższy czas zatrzymywania strumienia moczu, gdyż może to prowadzić do wystąpienia dodatkowych zaburzeń. Jeszcze innym sposobem jest przyjęcie pozycji siedzącej na krawędzi stołu z nogami ustawionymi w lekkim rozkroku i napinanie mięśni w okolicy cewki moczowej i odbytu. Wiele kobiet ma problem ze zlokalizowaniem mięśni dna miednicy i często wykonuje ćwiczenia w niewłaściwy sposób, zniechęcając się, że ćwiczenia nie działają w ogóle. Dlatego należy prawidłowo zlokalizować położenie tych mięśni i nauczyć się właściwego sposobu ich napinania i rozluźniania.